Εξαιρετική πρόταση Αμανατίδη : Να υπάρξει εκπαιδευτικός φάκελος με τις γενοκτονίες του 20ου αιώνα και του Ελληνισμού της Ανατολής.

Ομιλία Υφυπουργού Εξωτερικών, Γιάννη Αμανατίδη στην Ειδική Συνεδρίαση της Ολομέλειας της Βουλής για την Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου (Βουλή).

 

Κύριε Πρόεδρε,

Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι,

Εκλεκτοί Καλεσμένοι,

 

Ενενήντα οκτώ χρόνια έχουν περάσει από τη  19η  Μαΐου 1919.

 

Την ημέρα δηλαδή, που τέθηκε  σε εφαρμογή το σχέδιο  για την τελειωτική εξόντωση των Eλλήνων σε όλο τον Πόντο, σε μια ατέλειωτη πορεία θανάτου, ένα «Άσβουιτς εν ροή», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο καθηγητής Πολυχρόνης Ενεπεκίδης.

 

Μέχρι το 1924  η γη του Πόντου είχε γίνει θέατρο μιας θηριωδίας: 815 χωριά ανασκάφηκαν, 1.134 εκκλησίες καταστράφηκαν, 960 σχολεία γκρεμίστηκαν, 353.000 Πόντιοι εξολοθρεύτηκαν, ενώ περισσότεροι από 400.000 ξεριζωμένοι έφθασαν στην Ελλάδα, αφήνοντας πίσω τους έναν πολιτισμό 3 χιλιετιών, προγονικά εδάφη, εκκλησίες, τάφους και σχολεία, με μοναδικές αποσκευές τις μνήμες και τον πόνο της καρδιάς τους:

«Επήεν να δεαβαίν’ ο νους ιμ’. Εκλίστα κά’ κι εφίλεσα τό χώμαν καί τα χορτάρεα. Εσ’κώθα έφυγα και  οπίσ’  άλλο ‘κι ετέρεσα. Τά δάκρεα μ’ ετσουρώθαν και η καρδία μ’ πολλά αιματώθεν.» (Το μυαλό μου πήγε να φύγει. Έσκυψα κάτω και φίλησα το χώμα και τα χορτάρια. Σηκώθηκα έφυγα και πίσω δεν ξανακοίταξα. Τα δάκρυά μου στέρεψαν και η καρδιά μου μάτωσε πολύ.) (πρόσφυγας του Πόντου)

 

«Την πατρίδα μ’ έχασα, έκλαψα και πόνεσα. Λύουμαι κι αροθυμώ, ν’ ανασπάλω κι επορώ». (Την πατρίδα μου έχασα, έκλαψα και πόνεσα. Κλαίω και νοσταλγώ, να ξεχάσω δεν μπορώ.)

 

Η άφιξη των Ποντίων στις Νέες Πατρίδες ήταν η απαρχή μιας δύσκολης, αλλά δημιουργικής πορείας για τον ποντιακό ελληνισμό. Εγκαταστάθηκαν κυρίως στους νομούς Δράμας, Κιλκίς, Καβάλας, Ξάνθης, Κοζάνης, Πρέβεζας και στα αστικά κέντρα Αθήνα, Πειραιά και Θεσσαλονίκη, όπου άρχισαν έναν αγώνα επιβίωσης, προσπαθώντας παράλληλα να διατηρήσουν τον ποντιακό πολιτισμό, την μουσική, τη γλώσσα, τα ήθη και τα έθιμά τους.

Τα πρώτα χρόνια της ζωής στη νέα πατρίδα δεν ήταν σίγουρα και τα πιο ευχάριστα. Η μαζική άφιξη χιλιάδων προσφύγων προκάλεσε ισχυρό σοκ με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζονται αρχικά με δυσπιστία.  Αμφισβητείται  η  ίδια η ελληνικότητά τους και οι Πόντιοι με πίκρα λένε:

 

«Πατρίδα μ αραεύω σε αμόν καταραμένος. Σα ξένα είμαι Έλληνας και σην  Ελλάδαν ξένος». (Πατρίδα μου σε ψάχνω σαν καταραμένος. Στα ξένα μέρη είμαι Έλληνας και στην Ελλάδα ξένος).

 

Παρά τις μεγάλες δυσκολίες, οι Πόντιοι με την εργατικότητα, τη θέληση και τη δύναμη της ψυχής τους κατάφεραν με το χρόνο να ενταχθούν στην ελληνική κοινωνία και να συμβάλουν τα μέγιστα στην ανάπτυξη και την πρόοδο της Ελλάδας σε οικονομικό, πολιτιστικό και κοινωνικό επίπεδο.

 

Στα τέλη του 1922 η οικονομία της χώρας είχε σχεδόν αποσυντεθεί και η παραγωγή είχε πέσει πολύ χαμηλά. Με την εισαγωγή νέων καλλιεργειών και την εφαρμογή νέων τεχνικών, η κατάσταση ανατράπηκε πλήρως: 10 χρόνια μετά, η καλλιεργήσιμη γη είχε αυξηθεί κατά 55% και το αγροτικό εισόδημα είχε διπλασιασθεί. Και στον τομέα της βιοτεχνίας και της βιομηχανίας η προσφορά των προσφύγων ήταν ευεργετική. Αναπτύχθηκαν νέοι κλάδοι (π.χ. μεταξουργία, κεραμική,  χαλκουργία, ταπητουργία, αργυροχοΐα και βυρσοδεψία), ενώ στο διάστημα 1923-1930 ιδρύθηκαν και πολλές νέες βιομηχανίες. Επίσης, στο ίδιο διάστημα, οι εμπορικές συναλλαγές της χώρας με το εξωτερικό σχεδόν διπλασιάσθηκαν. Τεράστια υπήρξε η συμβολή των προσφύγων και στον πνευματικό τομέα. Επιστήμονες, διανοούμενοι και πνευματικοί άνθρωποι από τον Πόντο λάμπρυναν τον χώρο των ελληνικών γραμμάτων.

 

Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι,

 

Γενοκτονία σημαίνει μεθοδική εξολόθρευση, ολική ή μερική, μιας εθνικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας. Πρόκειται για ένα πρωτογενές έγκλημα, το οποίο δεν έχει συνάρτηση με πολεμικές συγκρούσεις. Ο γενοκτόνος δεν εξοντώνει μια ομάδα για κάτι που έκανε, αλλά για κάτι που είναι. Στην περίπτωση των Ελλήνων του Πόντου, επειδή ήταν Έλληνες και Χριστιανοί.

 

Κι ενώ η γενοκτονία των Εβραίων από τη ναζιστική ηγεσία όχι μόνο αναγνωρίστηκε άμεσα από τη διεθνή κοινότητα, αλλά και ο ίδιος ο καγκελάριος  Βίλυ Μπραντ γονάτισε στον τόπο μαρτυρίου του εβραϊκού Ολοκαυτώματος, η αναγνώριση της γενοκτονίας των Ποντίων προχώρησε με αργά, αμφιταλαντευόμενα κάποτε βήματα και μόνο τα τελευταία χρόνια καταγράφεται σημαντική πρόοδος στην ανάπτυξη παγκόσμιας συνείδησης για τη γενοκτονία των Ελλήνων της Ανατολής.

 

Η  Βουλή των Ελλήνων με ομόφωνη απόφασή της, η οποία έγινε νόμος του κράτους (N. 2193/1994), καθιέρωσε τη 19η Μαΐου ως «Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στο Μικρασιατικό Πόντο».

 

Η αναγνώριση αυτή, παρόλη την εβδομηκονταετή καθυστέρηση, δικαίωσε ηθικά τον ποντιακό ελληνισμό και συνέδεσε το σύγχρονο ελληνισμό με την ιστορική του μνήμη. Η Κύπρος επίσης αναγνώρισε τη Γενοκτονία με απόφαση της Βουλής των Αντιπροσώπων στις 19 Μαΐου 1994, η Σουηδία με υπερψήφιση στο σουηδικό κοινοβούλιο στις 11 Μαρτίου 2010, η Αρμενία το Μάρτιο του 2015, μαζί με τη γενοκτονία των Ασσυρίων, η Ολλανδία, μαζί με τη γενοκτονία των Αρμενίων και Ασσυρίων, στις 9 Απριλίου 2015, αλλά και πολλές πολιτείες των Η.Π.Α. και της Αυστραλίας.

 

Ιδιαίτερα, όμως ξεχωριστή στιγμή για την παγκόσμια ακαδημαϊκή, επιστημονική και ερευνητική κοινότητα αποτελεί το ψήφισμα της Διεθνούς Ενώσεως Ακαδημαϊκών για τη Μελέτη των Γενοκτονιών (I.A.G.S.), με το οποίο αναγνωρίζεται η γενοκτονία Αρμενίων, Ασσυρίων και Ελλήνων (Ποντίων, Θρακών, Ιώνων) . Το ψήφισμα εκδόθηκε στις 16.12.2007 με τη συντριπτική πλειοψηφία του 83% των ψήφων.

 

Όμως οι εικόνες του ξεριζωμού και της βίας δεν έχουν εκλείψει από τη σύγχρονη πραγματικότητα. Το Ορθόδοξο Χριστιανικό -και όχι μόνο βέβαια- στοιχείο στις εστίες εμπόλεμης σύρραξης  χρήζει της αρωγής και της προσοχής μας. Η χώρα μας μπορεί να υπερηφανεύεται για την συμπόνια και τον αλτρουισμό, που συνεχίζει να επιδεικνύει προς επίρρωση της σύνδεσης των σύγχρονων Ελλήνων με την ιστορική τους μνήμη.

 

Η ιστορία μας- του Ελληνισμού- είναι πρωτίστως ιστορία επιβίωσης και διάκρισης, προσφοράς και ευθύνης, αλλά και τόλμης και εθνικής ομοψυχίας απέναντι σε κινδύνους και προκλήσεις.

 

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

 

Η 19η   Μαΐου δίνει την αφορμή, ιδιαίτερα σε εμάς τους Πόντιους, να ανασύρουμε μνήμες και να αναλογιστούμε το χρέος μας απέναντι στα θύματα της γενοκτονίας, τους συγγενείς μας και τους σύγχρονους Πόντιους:  Οφείλουμε να γνωρίζουμε και να τιμούμε την ιστορία μας, οφείλουμε να συνεχίσουμε ενωμένοι να δίνουμε τον αγώνα μας για την επιβίωση της ιστορικής μνήμης, απαλλαγμένοι όμως από αισθήματα προκατάληψης και μισαλλοδοξίας απέναντι στους υπεύθυνους της γενοκτονίας.

 

Πέρυσι απ’ αυτό εδώ το Βήμα είχα αναρωτηθεί: Μπορούν να γίνουν κι άλλα βήματα;

Έγιναν βήματα.

 

Ένα βήμα είναι και   η δημιουργία Μουσείου αφιερωμένο στον Ποντιακό και Μικρασιατικό Ελληνισμό στον χώρο που παραχωρήθηκε στον Δήμο Παύλου Μελά στη Θεσσαλονίκη, μαζί με το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης, όπως ανακοινώθηκε από τον Πρωθυπουργό κ. Αλέξη Τσίπρα.

 

Σε αυτό το σημείο -και μια και υπάρχει η συνολική αντίληψη για το σύνολο των γενοκτονιών που έχουν γίνει στον 20ο αιώνα- θα πρότεινα  να δει σοβαρά το Υπουργείο Παιδείας να φτιάξει έναν φάκελο με τις γενοκτονίες του 20ου αιώνα και του Ελληνισμού της Ανατολής. Πέρα από τις δραστηριότητες και τις ομιλίες που γίνονται στα σχολεία για τις γενοκτονίες, να μπορεί να υπάρχει κι ένας υποστηρικτικός φάκελος για όλα αυτά και τα παιδιά μας με πιο οργανωμένο τρόπο να μπορούν να  τα διδάσκονται στο μάθημα της Ιστορίας.

 

Κυρίες και κύριοι

 

Το να προωθηθούν ακόμη πιο αποτελεσματικά τα αιτήματα του ποντιακού κινήματος  , προϋποθέτει την ενότητα.

Μετά λύπης μου και σήμερα και τις προηγούμενες  μέρες διαπίστωσα  ότι οι Ποντιακές Ομοσπονδίες δεν κατόρθωσαν να κάνουν  κοινές κεντρικές εκδηλώσεις. Εύχομαι -και  πρέπει να  δουλέψουμε όλοι γι αυτό- στα εκατό χρόνια από τη γενοκτονία των ποντίων, δηλαδή μετά από δύο χρόνια, όλοι μαζί οι Πόντιοι να κάνουμε κοινές εκδηλώσεις.

Δεν βοηθούν, βέβαια, στην κατεύθυνση αυτή, τοποθετήσεις εδώ στη βουλή , οι οποίες πολύ σωστά ανέφεραν την ΠΟΕ, πολύ σωστά ανέφεραν το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ποντιακού Ελληνισμού, αλλά δεν μπορεί να ξεχνάς την ΠΟΠΣ, δεν μπορείς να ξεχνάς την ΠΟΣΕΠ.

 

Χρειάζονται βήματα ενότητας. Σε αυτά τα βήματα ενότητας του ποντιακού κινήματος πρέπει όλοι να συνεισφέρουμε. Αυτή είναι η δύναμή μας άλλωστε. Οι Πόντιοι να είμαστε ενωμένοι.

 

Κυρίες και κύριοι

 

Το δύσκολο έργο του τερματισμού  της  μη αποδοχής της ιστορικής αλήθειας από τη γείτονα χώρα, ο οποίος  θα πρέπει αναμφισβήτητα να συμπορευτεί με  τη συγχώρεση, θα πρέπει να αναλάβουν οι ίδιες οι κοινωνίες σε απευθείας γόνιμο και εποικοδομητικό διάλογο, ώστε  μια τέτοια ειλικρινής προσέγγιση  να αποκλείσει το ενδεχόμενο να επαναληφθούν παρόμοιες αποτρόπαιες πράξεις, οπουδήποτε στον κόσμο.

Ο διάλογος αυτός, σε συνδυασμό με την αναγνώριση και εξάλειψη του ταμπού για την ποντιακή γενοκτονία θα συμβάλλουν στην αυγή μιας νέας εποχής και όπως  ο Κ. Παλαμάς  έγραψε 100 χρόνια πριν: «Πλατιά είν’ η γη μας για το τράνεμα όλων. Δόξα σ’ αυτόν που το χέρι σήκωσε πρώτος όχι για φοβέρα, μα το αντίμαχο χέρι για να σφίξει!»

 

Κυρίες και κύριοι,

 

Θα μου επιτρέψετε να κλείσω, δανειζόμενος ένα διάλογο  από το βιβλίο  του Γ. Καλπούζου «Σέρρα-Η ψυχή του Πόντου»:

 

* ….. , διαλέγω τους ανθρώπους ανεξαρτήτως φυλής».

 

*«Άμα βάνει κανείς πάνω απ΄ όλα αυτόν τον τρόπο σκέψης, … δεν επιβάλλεται και να μην ξύνει πληγές με όσα στραβά συνέβησαν; Να θωρεί μπροστά;»

 

*«Κοιτάς μπροστά, όταν δεν ξεχνάς από πού έρχεσαι. Σύμφωνα με τις νέες ορολογίες, … συντελέστηκε εκείνα τα χρόνια γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου και προηγουμένως των Αρμενίων και σε άλλους τόπους των Ασσυρίων. Πρόκειται για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και πρέπει να καταγραφούν ως ιστορική αλήθεια.

Εάν τ’ αναμοχλεύεις τούτα σκοπεύοντας να υψώσεις το μίσος, καλύτερα να μην ακουστεί η φωνή σου. Να της βάλεις φίμωτρο.

Απεναντίας, δεν πρέπει να σιωπάς, εάν πασχίζεις να φανούν τα κακά για να μην ξαναγίνουν. …»

 

Σας ευχαριστώ

 

 

Διαβάστε επίσης...

Εκδήλωση για τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου, με θέμα: «Χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά»

TweetO Πειραϊκός Σύνδεσμος, το Μουσείο Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων και η Φιλολογική Στέγη Πειραιώς σας …

Κριτήρια επιλογής και όροι υποβολής διδακτικών σειρών και προαιρετικών βοηθημάτων για τη β’ ξένη γλώσσα δημοτικού σχολείου για το σχολικό έτος 2024-2025

Tweet Από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων ανακοινώνεται ότι για το σχολικό έτος 2024-2025 θα …

Οι απαντήσεις του υπ. Παιδείας σε θέματα σχολείων της Γερμανίας

TweetΣε συνάντηση του ΔΣ της ΕΛΜΕ Βόρειας Ρηνανίας Βεστφαλίας  Γερμανίας με τον Γενικό Γραμματέα   …

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *