Σαν σήμερα γεννήθηκε ο ποιητής του Αιγαίου

102 χρόνια από τη γέννηση ενός από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές και μέλος της λογοτεχνικής γενιάς του ’30.

Ο Οδυσσέας Ελύτης, Οδυσσέας Αλεπουδέλλης, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε στις 2 Νοεμβρίου του 1911 στο Ηράκλειο της Κρήτης και πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια εξαιτίας των βενιζελικών πεποιθήσεων της οικογένειας του, με αποκορύφωμα τη σύλληψη του πατέρα του.

Όπως είχε δηλώσει ο ίδιος σε συνέντευξή του που φυλάσσεται στην ψηφιακή βιβλιοθήκη του ΑΠΘ, «Το πραγματικό μου όνομα κουβαλούσε το βάρος μιας μικρής εμπορικής και βιομηχανικής φήμης που για όσους το έφεραν με υπερηφάνεια -και ήταν όλοι τους άνθρωποι που μόνη τους φιλοδοξία ήτανε το κέρδος- θα ήταν μεγάλη δυστυχία να το δούνε να ταυτίζεται με την υπόσταση ενός ποιητικού έργου παράξενου και ριψοκίνδυνου… Πήρα ψευδώνυμο γιατί θα ήτανε ντροπή να φτιάξω ένα έργο για το οποίο αφιέρωνα όλες μου τις δυνάμεις, όλο μου το πάθος μου για την αφιλοκέρδεια και να το ταυτίσω, ύστερα, με ένα όνομα συνυφασμένο με ό, τι ατομικά εγώ μισώ, δηλαδή, το πρακτικό πνεύμα, την εμπορική πίστη, τον άκρατο ωφελιμισμό».

Βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1979 και Κρατικό Βραβείο Ποίησης το 1960 και με έργα που χάραξαν την ελληνική κουλτούρα όπως το Άξιον Εστί, Ο μικρός ναυτίλος, Τα Ρω του Έρωτα, Ήλιος ο πρώτος, Το Μονόγραμμα και άλλα πολλά, ανανέωσε την ελληνική ποίηση και ίσως αποτελεί τη μόνη εμβληματική φωνή που μπορεί να δώσει στην ελληνική πραγματικότητα έναν αέρα ελευθερίας και αισιοδοξίας, που θα αποτελέσει την κινητήρια δύναμη για την αλλαγή που χρειάζεται ο κόσμος.

Ο Οδυσσέας Ελύτης αποτέλεσε έναν από τους τελευταίους εκπροσώπους της λογοτεχνικής γενιάς του ’30, ένα από τα χαρακτηριστικά της οποίας υπήρξε το ιδεολογικό δίλημμα ανάμεσα στην ελληνική παράδοση και τον ευρωπαϊκό μοντερνισμό.

Ο ίδιος ο Ελύτης χαρακτήριζε τη δική του θέση στη γενιά αυτή ως παράξενη, σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «Από το ένα μέρος ήμουνα ο στερνός μιας γενιάς, που έσκυβε στις πηγές μιας ελληνικότητας, κι απ’ την άλλη ήμουν ο πρώτος μιας άλλης που δέχονταν τις επαναστατικές θεωρίες ενός μοντέρνου κινήματος».

Μεγάλο και σημαντικό μέρος του έργου του έχει μελοποιηθεί από καταξιωμένους συνθέτες και τραγουδοποιούς, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης. Έχουν ξεχωρίσει τα Άξιον Εστί, Τα ρω του έρωτα, Προσανατολισμοί και άλλα πολλά. Πέρα από το ποιητικό του έργο, ο Ελύτης άφησε σημαντικά δοκίμια, συγκεντρωμένα στους τόμους Ανοιχτά Χαρτιά (1974) και Εν Λευκώ(1992), καθώς και αξιόλογες μεταφράσεις Ευρωπαίων ποιητών και θεατρικών συγγραφέων.