Έλληνες Δάσκαλοι και Νηπιαγωγοί Είμαστε όλοι εδώ!!
Ακόμα...
Μηλιώνη Δέσποινα, εκπαιδευτικός πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης
Στην Ελλάδα έχουν θεσμοθετηθεί τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας με το ν. 2525/97 «ως ταχύρρυθμο πρόγραμμα… εκπαιδεύσεως». ΣΔΕ λειτουργούν αυτή τη στιγμή σε πολλές πόλεις της χώρας μας αλλά και σε σωφρονιστικά ιδρύματα. Πρόκειται για σχολεία που δίνουν την επιλογή σε ανθρώπους άνω των 18 εών, που δεν έχουν ολοκληρώσει την εννιάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση, να επιστρέψουν στα θρανία και να πάρουν τίτλο ισάξιο με το απολυτήριο του κλασικού Γυμνασίου, ο οποίος αναγνωρίζεται από τον ΑΣΕΠ. Η φοίτηση είναι δωρεάν και τα μαθήματα πραγματοποιούνται απογευματινές ώρες. Με αυτό τον τρόπο το αυτονόητο για πολλούς από εμάς, αλλά όνειρο για κάποιους άλλους, ζωντανεύει και παίρνει μορφή.
Σύμφωνα με το ΚΕ.ΜΕ.ΤΕ. «τα Προγράμματα Σπουδών είναι ιδιαίτερα ευέλικτα, έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στις ιδιαιτερότητες των ανθρώπων στους οποίους απευθύνονται. Έμφαση δίνεται στην απόκτηση βασικών προσόντων και στην ανάπτυξη προσωπικών δεξιοτήτων. Η απόκτηση γενικών γνώσεων, η χρήση των νέων τεχνολογιών, η εκμάθηση ξένης γλώσσας, η συμβουλευτική σε θέματα επαγγελματικού προσανατολισμού βελτιώνουν σημαντικά τις δυνατότητες ένταξης στην αγορά εργασίας». Πρόκειται για ένα ευέλικτο, καινοτομικό, εκπαιδευτικό πρόγραμμα το οποίο στοχεύει στην καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού των ατόμων που δε διαθέτουν τα απαραίτητα προσόντα και δεξιότητες ώστε να ανταποκριθούν στις σύγχρονες ανάγκες της αγοράς εργασίας. Η φοίτηση διαρκεί δύο χρόνια.
O θεσμός των σχολείων δεύτερης ευκαιρίας, όπως ονομάζονται στην Ελλάδα, ξεκινά από την Αμερική με τα «Αccelerated schools», τα οποία έχουν ως σταθμό ίδρυσής τους το 1980 στις ΗΠΑ. Πιο πριν όμως, στα πρώτα χρόνια της μετεπαναστατικής Ρωσίας, εκατομμύρια άνδρες και γυναίκες κάθονταν στα θρανία τα βράδια μετά τη δουλειά. Ήδη, το 1928, είχαν μάθει γράμματα 7 εκατομμύρια περίπου ενήλικες. Από το 1920 έως το 1940, έμαθαν γράμματα 60 εκατομμύρια ενήλικες. Στην Ευρώπη το έτος 1996, με απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της συνόδου της 6ης Μαΐου 1996 (Λευκή Βίβλος «Διδασκαλία και μάθηση: Προς την κοινωνία της γνώσης»), ανακηρύχθηκε «ευρωπαϊκό έτος της δια βίου εκπαίδευσης και κατάρτισης». Στην Ελλάδα τα σχολεία αυτού του είδους ξεκίνησαν μόλις το 2000.
Οι μαθητές αυτών των σχολείων είναι άνθρωποι με πάθος για ζωή. Άνθρωποι που αποφάσισαν, σε αρκετά μεγάλη ηλικία πολλές φορές, να παλέψουν γι αυτό που η ζωή τους στέρησε, τη μόρφωση. Αυτή η επιλογή προέρχεται άλλοτε από ανάγκη επιβίωσης στον κόσμο της εργασίας και άλλοτε από εσωτερική επιθυμία για γνώση, προσωπική εξέλιξη ή ακόμα και αναγνώριση από τον κοινωνικό περιβάλλον. Το ΣΔΕ μέσα στη φυλακή είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση. Ο χρόνος της φυλακής στο σχολείο γίνεται ανθρώπινος χρόνος για κάθε κρατούμενο και αποτελεί, αν και μέσα στο ωράριο της ίδιας, ένα ευχάριστο διάλειμμα από την επαναλαμβανόμενη ρουτίνα που βιώνει (Χατζηνικολάου 2006).
Στο ΣΔΕ Περιστερίου οι μαθητές έγραψαν ένα βιβλίο για την εμπειρία της μάθησης ως ενήλικοι και για το πώς τη βίωσαν. ΄΄Ποτέ δε φανταζόμουν, κοτζάμ γυναίκα πράμα, με παιδιά παντρεμένα, να έχω τσάντα με στυλό και τετράδια, να πηγαίνω σχολείο΄΄, γράφει η Ν.Κ. που παρ’ ότι η ίδια δεν είχε σπουδάσει, κατάφερε τα παιδιά της να σπουδάσουν στο Πανεπιστήμιο. Η Δ.Τ. είναι μια εργαζόμενη μητέρα και συγχρόνως μαθήτρια. Υποστηρίζει πως προσπαθεί να είναι συνεπής στις υποχρεώσεις της (δουλειά, σπίτι, παιδιά, σχολείο) αλλά νιώθει πλήρης και ευτυχισμένη. Ο Η.Τ. εξηγεί: «Θυμάμαι όταν ήμουν μικρός το δημοτικό την περίοδο της χούντας. Το διάβασμα ήταν για εμένα τιμωρία. Μετά στρατός, μετανάστευση στην Ιταλία, ο μεγάλος έρωτας και τρία υπέροχα κοριτσάκια. Δουλειά, δουλειά, δουλειά. Το 2011 βρίσκομαι στο τίποτα. Τότε ένας δάσκαλος μου είπε πως τις δυνατότητες τις βλέπεις, τις ακούς κι εγώ είδα το αγαπητό μου ΣΔΕ».
Οι καθηγητές στα ΣΔΕ είναι κυρίως αναπληρωτές, μιας και η πολιτεία δε φροντίζει να παρέχει μόνιμο – διορισμένο εκπαιδευτικό προσωπικό που να γνωρίζει τις ιδιαιτερότητες των συγκεκριμένων σχολείων. Δε φροντίζει ούτε καν να καλύψει πλήρως τα κενά καθώς μέχρι και τα τέλη Φεβρουαρίου, οι ελλείψεις εκπαιδευτικών ήταν το κυρίαρχο πρόβλημα (το δεύτερο είναι η θέρμανση που δε λειτουργεί τις απογευματινές ώρες, λόγω μειωμένων κονδυλίων). Οι καθηγητές, και σε αυτά τα σχολεία, είναι αυτοί που στις δύσκολες σημερινές συνθήκες εξαθλίωσης των εκπαιδευτικών στέκονται όρθιοι, αξιοπρεπείς και μοιράζουν απλόχερα τη γνώση και την αγάπη. Οι ενήλικοι μαθητές, αυστηρότεροι κριτές από τα παιδιά, έχουν συνήθως μόνο καλά λόγια να πουν για τους καθηγητές – μέντορές τους και η ευγνωμοσύνη είναι το κυρίαρχο συναίσθημα. Γι άλλη μια φορά αποδεικνύεται πως τελικά το φιλότιμο των εκπαιδευτικών είναι το μόνο που κρατά όρθια την εκπαίδευση.
Τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας είναι, λοιπόν, ένα απτό παράδειγμα ότι ποτέ δεν είναι αργά να αλλάξουμε τη ζωή μας και ειδικότερα την πολιτική που προκάλεσε και συνεχίζει να προκαλεί, με αυξανόμενο μάλιστα ρυθμό, τον αναλφαβητισμό σε δεκάδες – εκατοντάδες ανθρώπους. Το σύστημα τους αφαίρεσε το αναπόσπαστο δικαίωμά τους για μόρφωση (ακόμα και σε επίπεδο βασικό) και τους μετέτρεψε σε πειθήνιους εργάτες. Ένα σύστημα που προωθεί με αυτό τον τρόπο το φασισμό, μιας και το μόνο όπλο απέναντί του είναι η εις βάθος και η ουσιαστική γνώση. Ένα σύστημα που προωθεί τη χειραγώγηση του λαού. Ένα σύστημα που έχει σχεδιαστεί για τους λίγους.
Η κοινωνία σήμερα απαιτεί βαθιές αλλαγές στην Παιδεία. Απαιτεί όλοι οι νέοι να ολοκληρώνουν την εκπαίδευσή τους μέσα από ένα σχολείο που θα παρέχει ισότιμα γενική μόρφωση σε όλους, σε όμοιες συνθήκες, χωρίς ταξικούς φραγμούς και φυλετικές διακρίσεις. Κι αυτό θα επιτευχθεί εφόσον αυτό το σύστημα, το καπιταλιστικό, θα ανατραπεί. Είναι επιτακτική ανάγκη να ανατραπεί. Μόνο έτσι θα πάψει το άδικο να μας πνίγει.
«Κι όσα σημειώνω τα σημειώνω, γιατί δεν υποφέρνω να βλέπω το άδικο να πνίγει το δίκιο. Για κείνο έμαθα γράμματα στα γεράματα και κάνω αυτό το γράψιμο το απελέκητο, αφού δεν είχα τον τρόπο όντας παιδί να σπουδάσω». ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ, «Απομνημονεύματα»
