Αφού διαλέγεις παιδίατρο, γιατί όχι και σχολείο για το παιδί σου; (σου λέει το ποτάμι)

Πώς θα σας φαινόταν ως γονείς εάν το κράτος σάς επέβαλε ποιον παιδίατρο θα έχετε για το παιδί σας; Προφανώς απαράδεκτο. Για ποιο λόγο λοιπόν το κράτος πρέπει να σας επιβάλλει σε ποιο σχολείο θα στείλετε το παιδί σας;

Τα τελευταία πέντε χρόνια η πολιτική τάξη της χώρας επέλεξε να διαχειριστεί την οικονομική κρίση, εστιάζοντας στον εύκολο δρόμο της δημοσιονομικής διαχείρισης (μέσω κυρίως της υπέρμετρης αύξησης των φόρων αλλά και της μείωσης μισθών και συντάξεων). Αντίθετα, απέφυγε τον δύσκολο δρόμο των μεταρρυθμίσεων που θα έπλητταν τα αίτια που μας έφεραν έως εδώ (κρατισμός, γραφειοκρατία, χαμηλή παραγωγικότητα, έλλειψη εξωστρέφειας και επενδύσεων σε τομείς αιχμής κ.ο.κ.).

Η πολιτική στον χώρο της εκπαίδευσης τα τελευταία χρόνια της κρίσης είναι ενδεικτική. Είναι γνωστό από πολλές διεθνείς μελέτες, κυρίως στο πλαίσιο του ΟΟΣΑ, ότι η ποιότητα των μαθησιακών αποτελεσμάτων που επιτυγχάνει το εκπαιδευτικό σύστημα μιας χώρας είναι ευθέως ανάλογη του ρυθμού της οικονομικής της ανάπτυξης με όρους ΑΕΠ. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι χώρες που οι μαθητές τους επιτυγχάνουν υψηλά επίπεδα επιδόσεων σε διεθνείς διαγωνισμούς, όπως το PISA, είναι εκείνες που καταγράφουν και τις υψηλότερες επιδόσεις στους ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠ τους. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων χωρών αποτελούν η Φινλανδία, η Δανία, η Σιγκαπούρη, η Ταϊβάν, η Κορέα, το Χονγκ-Κονγκ, κ.ά.

Συμπέρασμα: Όταν μια χώρα θέλει να αναπτυχθεί οικονομικά, θα πρέπει να βελτιώσει το εκπαιδευτικό της σύστημα. Αυτό άλλωστε έκανε και η Φινλανδία στις αρχές της δεκαετίας του ’90, όταν και αυτή τότε βρέθηκε στη δίνη μιας μεγάλης οικονομικής κρίσης. Υιοθέτησε και εφάρμοσε χωρίς καθυστέρηση γενναίες μεταρρυθμίσεις στην εκπαίδευση, οι οποίες είχαν ως κύριο άξονα την ελεύθερη επιλογή. Το φινλανδικό εκπαιδευτικό σύστημα σε λιγότερο από δέκα χρόνια κατάφερε να βρίσκεται σταθερά ανάμεσα στις πρώτες χώρες στις διεθνείς εκπαιδευτικές κατατάξεις.

Εμείς ακολουθήσαμε διαφορετικό δρόμο. Η Νέα Δημοκρατία όχι μόνο δεν υιοθέτησε κάποια ουσιαστική μεταρρύθμιση στον χώρο της εκπαίδευσης, αλλά στην τελευταία κυβερνητική θητεία της συστηματικά υπονόμευσε μια από τις λίγες ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις των τελευταίων χρόνων, αυτήν του νόμου για τα Α.Ε.Ι. (γνωστού και ως νόμου Διαμαντοπούλου), συναλλασσόμενη με διαφόρους πρυτάνεις και άλλα αντιμεταρρυθμιστικά λόμπυ συμφερόντων. Ο ΣΥΡΙΖΑ πηγαίνει ακόμη πιο μακριά, υπόσχεται την πλήρη κατάργηση του νόμου για τα Α.Ε.Ι., την κατάργηση της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, ενώ παράλληλα υποστηρίζει οικονομικά και εκπαιδευτικά ανεδαφικές διακηρύξεις περί «ελεύθερης πρόσβασης στην ανώτατη εκπαίδευση», «επέκταση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης στα 12 χρόνια», «επαναλειτουργία καταργηθεισών σχολικών μονάδων», κ.λπ.

Πλήρες αδιέξοδο. Ακολουθούμε και στην εκπαίδευση τον λάθος δρόμο της ικανοποίησης πάσης φύσεως συντεχνιακών αιτημάτων αντιδραστικών ομάδων πίεσης που μαζί με το κομματικό σύστημα ευθύνονται αποκλειστικά για την εκπαιδευτική μας αποτυχία.

Αυτό που τρέμει το εκπαιδευτικό κατεστημένο είναι η ελεύθερη επιλογή, οι καταναλωτές των εκπαιδευτικών υπηρεσιών, οι γονείς και τα παιδιά τους δηλαδή, να έχουν τον κυρίαρχο ρόλο στην εκπαίδευση. Η δυνατότητα επιλογής σχολείου συνιστά την πρωταρχική και την πιο ριζική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Πρόκειται για ένα σύστημα το οποίο ήδη εφαρμόζεται σε πολλές χώρες (π.χ. Σουηδία, Μ. Βρετανία, Βέλγιο, Ολλανδία, Τσεχία, Ιρλανδία), σύμφωνα με το οποίο κάθε μαθητής μεταφέρει το ποσό της δημόσιας χρηματοδότησης που αντιστοιχεί στις σπουδές του σε όποιο σχολείο ο ίδιος και οι γονείς του επιθυμούν. Είναι μια τομή που θα επιφέρει ισχυρό πλήγμα στα πελατειακά δίκτυα και ένα δημιουργικό σοκ ποιότητας στα σχολεία όλης της χώρας, διότι:

• Θα προωθήσει τον ανταγωνισμό μεταξύ τους.
• Θα δημιουργήσει συνθήκες ουσιαστικής κοινωνικής λογοδοσίας του έργου τους.
• Θα προωθήσει την κοινωνική δικαιοσύνη, καθώς όλα τα παιδιά ανεξάρτητα από το κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο της οικογένειάς τους θα λαμβάνουν ίδια δημόσια χρηματοδότηση την οποία θα μπορούν να διαθέτουν σε όποιο σχολείο επιθυμούν (δημόσιο ή ιδιωτικό).

Εάν κάποιος υποστηρίξει ότι δεν είναι εύκολη η εισαγωγή του μέτρου στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, πρέπει να ξέρει ότι η ιδέα των ατομικών επιταγών εκπαίδευσης (vouchers) ήδη εφαρμόζεται με ιδιαίτερη επιτυχία στην Ελλάδα από το 2011, στο πεδίο της αρχικής επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (επιλογή δημόσιου ή ιδιωτικού ΙΕΚ από τον ίδιο τον εκπαιδευόμενο), καθώς και στο πεδίο της προσχολικής αγωγής με το δικαίωμα των γονέων να εγγράφουν το παιδί τους σε όποιο παιδικό και βρεφικό σταθμό ή Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών (ΚΔΑΠ) επιθυμούν.

Η Ελλάδα είναι σήμερα ανάμεσα στις δυο-τρεις τελευταίες χώρες του ΟΟΣΑ ως προς το δικαίωμα των γονέων να επιλέγουν σχολείο πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για το παιδί τους. Ο κρατικός πατερναλισμός σε όλο του το μεγαλείο.

Είναι η ώρα να ξεφύγουμε από την αδράνεια και τον παρωχημένο συντηρητισμό (δεξιό και αριστερό). Είναι η ώρα να δούμε το μέλλον της χώρας με βάση σχεδιασμένες και τολμηρές αλλαγές. Η παιδεία είναι τομέας προτεραιότητας για κάθε ελληνική οικογένεια. Είναι η ώρα να γίνει και για την ελληνική Πολιτεία.

* Ο Τάσος Αβραντίνης είναι υποψήφιος με το Ποτάμι στην Α΄ Πειραιώς και Νήσων και αντιπρόεδρος της Δράσης.

http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.politiki&id=38994