Έλληνες Δάσκαλοι και Νηπιαγωγοί Είμαστε όλοι εδώ!!
Ακόμα...
Του Εμμαν. Μπελιβάνη, συντ/χου δασκάλου
To TOΛΟ είναι μία κωμόπολη στο μυχό του Αργολικού κόλπου. Σφιχταγκαλιάζεται από τις χερ/νήσους Αργολική και Αρκαδική. Πλένει τα πόδια της σε μια γαλήνια κι ακύμαντη θάλασσα, η οποία προφυλαγμένη από τους ανέμους και καθρεπτίζοντας τα καθαρά νερά της στο δίσκο του ήλιου, δημιουργεί πανέμορφες αμμουδερές παραλίες κατάλληλες για κάθε είδους παιγνίδια. Απέχει 10.000 μ. από το Ναύπλιο.
Η θαλάσσια αύρα παίζοντας διαρκώς παιγνίδια με την απόγειο καθιστούν το τοπικό κλίμα γλυκό, ευχάριστο και φιλόξενο. Αυτά τα χαρίσματα του τόπου αυτού συνδυασμένα με τη φυσική ομορφιά του εκμεταλλεύτηκαν οι κάτοικοι του άλλοτε μαγευτικού ψαροχωριού της Μινώας και το μετέτρεψαν σ’ ένα υπερσύγχρονο τουριστικό θέρετρο, ανώτερο κι απ’ αυτά της μητέρας Κρήτης. Το θέρετρο αυτό έχει όλες τις σύγχρονες ανέσεις, που προσφέρονται στους παραθεριστές του. Δεν είναι δε λίγα τα HOTELS, τα APARTMENTS και τα CAMPING που διαθέτει σήμερα το ΤΟΛΟ. Όλων μαζί η δυναμικότητα υπερβαίνει τις 7000 κλίνες. Περισσότερες απ’ όσες διαθέτει η Πάτρα ή η Καλαμάτα ή η Κόρινθος. Έχει ακόμη πολλές παραδοσιακές ψαροταβέρνες, ρεστοράν, καφέ μπαρ, μπαράκια και νυχτερινά κλαμπς με ελληνική και ξένη μουσική, που δημιουργούν ένα κοσμοπολίτικο περιβάλλον προσιτό σ’ όλες τις ηλικίες, σε όλα τα γούστα και τα βαλάντια.
Στο ΤΟΛΟ μπορεί κανείς να βρει τις πιο όμορφες ψιλοαμμουδερές παραλίες με ολοκάθαρα νερά για μπάνιο, για θαλάσσια σπορς με βάρκες, κανό, ποδήλατα και μπορεί να συμμετάσχει σε κρουαζιέρες, που οργανώνονται από το λιμανάκι του με σύγχρονα κρουαζιερόπλοια στα νησιά Ύδρα, Σπέτσες, Πόρο, Μονεμβασιά ή να κάνει τις βόλτες του με βάρκα ή καΐκι στ’ ακύμαντα νερά του Αργολικού. Μπορεί ακόμη να επισκεφθεί μ’ αυτά τα μέσα το νησάκι Κορωνίδα και ν’ ανάψει το κεράκι του στο Βυζαντινό εκκλησάκι των Αγίων Αποστόλων και ν’ απολαύσει την ομορφιά του νησιού, που φωτισμένο με πολλούς προβολείς φαντάζει τις νύχτες με αγκυροβολημένο υπερωκεάνιο. Πάνω στο νησάκι αυτό, όπως αναφέρει η τοπική παράδοση και μαρτυρούν τ’ αρχαιολογικά ευρήματα, υπήρχε στα παλιά χρόνια ιερά μονή, όπου λειτουργούσε ιερατικό διδασκαλείο, γι’ αυτό ακούγεται το νησάκι και Δασκαλειό. Με τον ίδιο τρόπο μπορεί κανείς να επισκεφθεί το νησί Ρόμβη, πάνω στο οποίο, όπως αναφέρει η ιστορία, έστησε το αρχηγείο του ο Βενετός Αρχηγός των ναυτικών και χερσαίων δυνάμεων στην Ελλάδα στρατηγός Φραγκίσκος Μοροζίνι με σκοπό ν’ αποβιβάσει τα στρατεύματά του και να καταλάβει το Ναύπλιο το 1685 απελευθερώνοντάς το από τους Τούρκους. Από το ΤΟΛΟ με χερσαίες εξορμήσεις μπορεί να επισκεφθεί κανείς το Ναύπλιο, το Άργος, την Κόρινθο, την Καλαμάτα, τη Σπάρτη, την Τρίπολη, κ.λπ. ή τους αρχαιολογικούς και ιστορικούς χώρους: την Επίδαυρο, τις Μυκήνες, την Τίρυνθα, το Μυστρά, την Ακροκόρινθο, την Μονεμβασιά, την Ολυμπία, το Παλαμίδι, το Μπούρτζι, την αρχαία Ασίνη κ.α.
Το ΤΟΛΟ είναι ένα κρητικό χωριό. Μια κρητική κωμόπολη. Πώς βρέθηκαν οι Κρήτες στο ΤΟΛΟ
Το 1864 μ.Χ. η Βενετική Κυβέρνηση προσχώρησε στον αντιτουρκικό συνασπισμό του ΛΙΝΤΣ και ανέθεσε στον ικανό στρατηγό της το Μοροζίνι την εντολή να διώξει τους Τούρκους από την Πελοπόννησο. Ο στρατηγός συγκέντρωσε ενετικό στρατό, αλλά και μισθοφόρους και εθελοντές Έλληνες μεταξύ των οποίων και πολλούς Κρητικούς στον Αργολικό κόλπο. Αποβίβασε τα στρατεύματά του στην περιοχή του ΤΟΛΟ κι απ’ εκεί προχώρησαν και απελευθέρωσαν το Ναύπλιο και στη συνέχεια και τις άλλες Πελοποννησιακές πόλεις. Η κατάκτηση της Πελοποννήσου από τους Ενετούς πραγματοποιήθηκε από το 1685-1687. Το γεγονός πήρε πανηγυρικό χαρακτήρα στη Βενετία ανακηρύσσοντας το Μοροζίνι “ιππότη του Αγίου Μάρκου”.
Ο στρατηγός Μοροζίνι είναι ο γνωστός μας στο Ηράκλειο ο οποίος υπερασπίστηκε μέχρις εσχάτων το Μεγάλο Κάστρο (Χάνδακα), το 1648-1669 και ήταν εκείνος, που έφτιαξε το 1628 τη γνωστή μας Κρήνη, που φέρει το όνομά του, στην πλατεία των Λιονταριών (νυν πλατεία Ελευθερίου Βενιζέλου) στο Ηράκλειο.
Ο Μοροζίνι μετά την κατάκτηση της Πελοποννήσου άφησε απροστάτευτους τους Κρητικούς, οι οποίοι διασκορπίσθηκαν στην περιοχή του Ναυπλίου και του Άργους για να ζήσουν. Αργότερα στην περιοχή αυτή κατέφυγαν και αρκετοί Κρήτες, ως πρόσφυγες οικογενειακώς και κυρίως μετά το 1830 και τις κρητικές επαναστάσεις του 1841 και 1866-69.
Τους διασκορπισμένους εδώ κι εκεί Κρήτες πρόσφυγες περιμάζεψε ο Βασιλιάς Όθωνας, ο οποίος είχε τότε την έδρα του στην πρωτεύουσα του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους στο Ναύπλιο, με ψήφισμα της 13ης (25) Μαρτίου 1831 στο οποίο ανέφερε: “Το έθνος χρεωστεί να προμηθεύσει στους Έλληνες όσοι, πολεμούντες υπέρ των δικαίων του, έχασαν τας εστίας των, τα δυνατά μέσα δια να ημπορέσουν να αποκατασταθούν εις το νέον Κράτος”.
Επίσης με τον αριθμ. 16951 Β.Δ. της 13ης (25) Οκτωβρίου 1834 “Περί οικισμού των Κρητών” αποφασίστηκε να κτιστεί, κοντά στο λιμάνι των Τολών, πόλη με το όνομα ΜΙΝΩΑ και να προσκληθούν οι διασκορπισμένοι Κρήτες να κατοικήσουν σ’ αυτήν. Το διάταγμά τους παραχωρούσε ένα μικρό σπίτι στο Τολό αξίας όχι περισσότερο από 300 δρχ. γεωργικό κλήρο 30-50 στρεμμάτων γης, ανάλογα με τα μέλη της οικογένειάς τους, ένα βόδι και τ’ απαραίτητα γεωργικά εργαλεία για να την καλλιεργούν.
Η γη όμως που τους παραχωρήθηκε ήταν άγονη και για να ζήσουν στράφηκαν προς την αλιεία. Έτσι δημιουργήθηκε το πασίγνωστο ψαροχώρι. Η θάλασσα του Αργολικού κόλπου, λόγω της διαμόρφωσής της είχε άφθονα ψάρια.
Η Μινώα αποτέλεσε αργότερα δήμο, στον οποίο προσαρτίσθηκαν και άλλοι οικισμοί της περιοχής όπως τα Ίρια, το Αυγό, το Σουληνάρι, ένα τμήμα του οικισμού της Ασίνης κ.α. Ο Δήμος Μινώας πήρε τ’ όνομά του από το βασιλιά της Κνωσού της Κρήτης Μίνωα. Κατατάχθηκε στην Γ’ Κατηγορία και είχε έδρα του το Τολό. Αριθμούσε τότε 1053 κατοίκους και ο κάθε δημότης του ονομαζόταν Μινώος. Είχε σφραγίδα που έφερε κυκλοτερώς τις λέξεις “ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ” και εντός του κύκλου τις λέξεις “ΔΗΜΟΣ ΜΙΝΩΑΣ”. Η σφραγίδα είχε καθιερωθεί με Β.Δ. της 13ης (25) Οκτωβρίου 1834. Ο δήμος λειτούργησε αρκετά χρόνια κι ύστερα καταργήθηκε με την αλλαγή της νέας διοικητικής οργάνωσης του Κράτους. Το 1998 με τη δημιουργία των Καποδιστριακών Δήμων το Τολό εντάχθηκε στο δήμο Ασίνης, προς τιμή της γνωστής από τον Όμηρο αρχαίας πόλης Ασίνης, που βρίσκεται δίπλα στο Τολό.
Το ΤΟΛΟ βρίσκεται κατά μήκος της θάλασσας του μυχού. Μια μεγάλη οδός, η οδός Μπουμπουλίνας το διασχίζει μέχρι τη μέση του. Εδώ βρίσκονται τα μεγαλύτερα ξενοδοχεία, που ανάμεσά τους υπάρχουν προσβάσεις προς την ακτή και τα μεγάλα τουριστικά καταστήματα και γραφεία.
Η οδός Μπουμπουλίνας από τη μέση και πέρα συνεχίζει με την οδό Σέκερη, όπου εκτός των παντός είδους τουριστικών καταστημάτων υπάρχουν και τα κέντρα διασκέδασης της νεολαίας.
Οι κάτοικοι του ΤΟΛΟ είναι σχεδόν όλοι Κρητικοί, απόγονοι Κρητών μισθοφόρων του Μοροζίνη, κρητών προσφύγων και απόγονοι Κρητών καπεταναίων. Ένας κόσμος με όλα τα καλά χαρακτηριστικά και τις ευαισθησίες των Κρητικών κι ας μην γεννήθηκαν στην Κρήτη. Ένας κόσμος έξυπνος, δραστήριος, εργατικός, χαμογελαστός, ανοιχτόκαρδος, φιλόξενος και γλετζές. Όλοι ζουν αρμονικά και αγαπημένα, χωρίς τα βαρίδια τα δικά μας, που ντροπιάζουν και δυσφημούν την Κρήτη. Αν και νεότεροι διατηρούν στενές σχέσεις με την μητέρα Κρήτη. Δεν ξεχνούν τις ρίζες τους. Την επισκέπτονται συχνά αναζητώντας τα σόγια τους.
Δείγμα γνήσιου Κρητικού μας έδωσε ο Δημήτρης Σκαλίδης εγγονός του Γενικού Αρχηγού Κισάμου, τον προπροηγούμενο αιώνα, αείμνηστου Αναγνώστη Σκαλίδη, ιδιοκτήτης τριων ξενοδοχειακών μονάδων επί της οδού Μπουμπουλίνας, όπου καταλύσαμε τα ΚΑΠΗ Ηρακλείου. Είναι ένας καλοφτιαγμένος άνδρας, γλυκομίλητος, καλοσυνάτος, δραστήριος κι ευγενικός, που υπεδέχθη το γκρουπ του Α’ ΚΑΠΗ Ηρακλείου με τις φράσεις “Καλώς τους συμπατριώτες μου. Καλωσορίσατε στο Κρητικό Χωριό”.
Αμέσως νιώσαμε μια απερίγραπτη χαρά η οποία τονώθηκε περισσότερο όταν είδαμε το χάρτη της Κρήτης κρεμασμένο στη ρεσεψιόν. Βρισκόμαστε σε μία ζεστή κρητική αγκαλιά, σ’ αυτό το άγνωστο μέρος της Πελοποννήσου.
Η κρητική μουσική μας αναπτέρωσε το ηθικό και η χαρά ήταν ζωγραφισμένη στα πρόσωπά μας. Οι κρητικές γεύσεις του πλούσιου μπουφέ, συνδυασμένες με την παρουσία και εξυπηρέτηση του ίδιου του ιδιοκτήτη κ. Δημ. Σκαλίδη, ήλθαν κι έδεσαν την κρητική φιλοξενία.
Πολλοί Κρητικοί οπλαρχηγοί των κρητικών αγώνων είχαν σχέση με το ΤΟΛΟ (γεννήθηκαν ή έζησαν ή πέθαναν ή χρημάτισαν δήμαρχοί του). Όλων οι απόγονοι ζουν και δραστηριοποιούνται στο Τολό. Παρακάτω αναφέρω μερικούς απ’ τους οπλαρχηγούς με μία μικρή αναφορά στο βιογραφικό τους.
