Έλληνες Δάσκαλοι και Νηπιαγωγοί Είμαστε όλοι εδώ!!
Ακόμα...
Αναστασία Ευσταθίου: «Πιστεύω στον άνθρωπο και στη δύναμή του να ανατρέψει τα πράγματα»
Συνέντευξη στην Κρίστυ Κουνινιώτη
Οι ιστορίες που έπλαθε για να χαρίζει όνειρα γλυκά στους δυο της γιους αλλά και για να ανεβαίνουν στο θεατρικό σανίδι του σχολείου της ήταν η αρχή. Σήμερα, αριθμεί έξι βιβλία για παιδιά -μαζί με το τελευταίο της, «Η Γερακίνα και ο πρίγκιπας Νερένιος»-, το οποίο, μάλιστα, φέρει δύο πατρινές υπογραφές: Της εικονογράφου Αναστασίας Κασιάδη και των εκδόσεων Κόκκινη Κλωστή Δεμένη. Φιλοξενούμενη της «ΠτΚ», η Αχαιή Αναστασία Ευσταθίου μιλάει για τον πλούτο της ελληνικής παράδοσης, την έννοια της θυσίας άλλοτε και σήμερα, την ήττα της νεοελληνικής κοινωνίας, το σχολείο του 21ου αιώνα. Φύσει αισιόδοξη, πιστεύει στον άνθρωπο και δηλώνει πανευτυχής σαν ακούει την εν χορώ υποδοχή των μαθητών, μπαίνοντας στην τάξη: «Κυρία Τασία Φαντασία!».
Πρωτοεμφανιστήκατε στην παιδική λογοτεχνία το 1999 με το βιβλίο σας «Μια κάλτσα που τη λέγαν Ευρυδίκη». Πότε ξεκινήσατε να πλάθετε ιστορίες για παιδιά και ποια ήταν η πρώτη σας, αν θυμάστε;
Αρχισα να πλάθω ιστορίες για τους δύο γιους μου. Διαβάζοντάς τους, έδιωχνα ανέξοδα την ένταση της ημέρας. Τους φιλοδωρούσα απλόχερα με έναν γαλήνιο ύπνο. Συνέχισα το «ίδιο βιολί» στο σχολείο, βάζοντας τη λογοτεχνία στο καθημερινό μου πρόγραμμα. Η συγγραφή θεατρικών κειμένων για τις σχολικές παραστάσεις ήταν οι πρώτες απόπειρες γραφής ιστοριών για παιδιά.
«Η Γερακίνα και ο Πρίγκιπας Νερένιος», το έκτο κατά σειρά βιβλίο σας, ξεπήδησε από την ελληνική παράδοση. Μετά από αυτή σας την προσέγγιση, θα ξαναπίνατε νερό από την αστείρευτη πηγή της;
Κάθε μέρα συνειδητοποιώ ότι σε αυτούς τους άνυδρους πνευματικά καιρούς, το να πίνεις νερό από την πηγή της είναι ίαση του νου και της ψυχής. Η παράδοση δεν μας πρόδωσε ποτέ. Αντιθέτως, εμείς της γυρίσαμε την πλάτη.
Η ιστορία τούτη -δοσμένη από τη δική σας οπτική γωνία- μέσα από την εξέλιξη της υπόθεσης, διεισδύει στον εσωτερικό κόσμο των ηρώων σας, φωτίζει τα βαθύτερα συναισθήματά τους, περιγράφει πότε αντίξοες πότε ευχάριστες καταστάσεις που βιώνουν. Να υποθέσω ότι αντιμετωπίζετε τους μικρούς σας αναγνώστες ως ώριμα άτομα, διαφυλάσσοντάς τους από τις παγίδες της ροζ πραγματικότητας;
Οι δημιουργοί οφείλουμε να αντιμετωπίζουμε τους «μικρούς» αναγνώστες σαν κριτικά σκεπτόμενους αναπτυσσόμενους ανθρώπους. Η ροζ πραγματικότητα που καλλιεργείται έντονα στις μέρες μας από τα τηλεοπτικά, κυρίως, μέσα είναι σαν την τζαμαρία. Κάποια στιγμή, όταν πέσεις πάνω της κινδυνεύεις να πληγωθείς θανάσιμα από τα θραύσματα της επίγνωσης του απατηλού.
Η Γερακίνα θυσιάστηκε για το καλό του τόπου της. Τόσο στην ελληνική μυθολογία όσο και στην ελληνική παράδοση, η θυσία αποτελούσε μέσο λύσης σοβαρών προβλημάτων. Γιατί, πλέον, αποτελεί έννοια άγνωστη στο λεξιλόγιο του σύγχρονου ανθρώπου;
Δυστυχώς, στις μέρες μας έχει επικρατήσει ο άκρατος ατομικισμός. Η συλλογικότητα είναι μια έννοια ξένη για τον νεοέλληνα. Μέρα με τη μέρα βιώνει ένα ιδιότυπο ηθικό και κοινωνικό κραχ. Ανακαλύπτει το μέγεθος της ήττας μιας ολόκληρης κοινωνίας. Νιώθει μέσα του τη συντριβή, αλλά μέχρις εκεί. Πιστεύει ακόμα ότι η θυσία αφορά τον άλλον.
Εύχομαι εγκαίρως ο σύγχρονος άνθρωπος να ανακαλύψει τι σημαίνει να δρας από κοινού για το γενικό καλό. Τι χαρά παίρνεις σαν θυσιάζεις λίγο απ’ τον χρόνο σου για να γίνεις αλληλέγγυος, δοτικός, αλτρουιστής σε δύστυχους, σαν τους σημερινούς, καιρούς.
Η ευθύνη είναι πρωτίστως συλλογική, όχι τόσο για την εθνική κατάντια μας, αλλά γιατί όλοι μας επιτρέψαμε να χάσουν οι λέξεις το νόημά τους. Οι λέξεις, βλέπετε, έχουν ειδικό βάρος. Οταν ακούς τη λέξη θυσία από τα χείλη των πολιτικών ξεθωριάζει μέσα σου κάθε έννοια προσφοράς, επίλυσης προβλημάτων ή ακόμα και σωτηρίας του τόπου.
Εχετε δηλώσει ότι γράφοντας για παιδιά (πέραν των πολλών λοιπών σας δραστηριοτήτων) ψάχνετε «το αντιβιοτικό ενάντια στην άχαρη πραγματικότητα». Σήμερα, που έχει γίνει ζοφερή, πώς την αντιμετωπίζετε;
Κυκλοφορώ κι οπλοφορώ με το χαμόγελο στα χείλη. Είμαι εκ φύσεως αισιόδοξη. Δεν έχω άλλη επιλογή. Πιστεύω στον άνθρωπο και στη δύναμή του να ανατρέψει τα πράγματα.
Ως εκπαιδευτικός, διευθύντρια δημοτικού σχολείου αλλά και συμμετέχουσα στη συγγραφή σχολικών βιβλίων, πώς βλέπετε τα πράγματα στην Παιδεία; Πληροί τον ρόλο της ως παρόχου ουσιαστικής γνώσης;
Το σχολείο του 21ου αιώνα έχει κατηγορηθεί από τους επικριτές του ότι παραμένει γνωσιοκεντρικό και ανώφελα ακαδημαϊκό. Παρ’ όλες τις μεγάλες αλλαγές στα βιβλία και στα προγράμματα σπουδών, δεν κατάφερε να κάνει γοητευτικό το ταξίδι στη γνώση. Μετά από δύο δεκαετίες στην εκπαίδευση, θα ήθελα να φεύγουν τα παιδιά από το σχολείο με την ικανοποίηση ότι συμμετείχαν ενεργά στο μαθησιακό ταξίδι και ότι έμαθαν κάτι σημαντικό για να βελτιώσουν όχι μόνο το παρόν αλλά και το μέλλον τους.
Τι σας δίνουν και τι παίρνετε από τα παιδιά -μαθητές και αναγνώστες σας;
Η σχέση είναι αμφίδρομη. Εισπράττεις ό,τι δίνεις. Είμαι ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος στον κόσμο όταν, μπαίνοντας στην τάξη, τα παιδιά με υποδέχονται μετά μουσικής: «Κυρία Τασία Φαντασία!».
Ποια τα συναισθήματά σας κάθε φορά που τελειώνετε μια ιστορία και ποια όταν την κρατάτε τυπωμένη στα χέρια σας;
«Αρκούν δύο λέξεις που ξεκινούν από άλφα: Ανακούφιση, καθώς φεύγει ένα βάρος που σέρνω μέσα μου καιρό. Αγωνία, για τη συνάντηση των πλασμάτων της φαντασίας μου με το αναγνωστικό του κοινό».
«Αφήνω τις λέξεις να τραγουδήσουν τη μυρωδιά του φρεσκοτυπωμένου βιβλίου. Πέφτω στα πόδια τους και τις προσκυνώ, όπως θα έλεγε και ο Π. Νερούντα.
Εχετε γράψει, επίσης, διηγήματα και ποίηση. Είναι στα μελλοντικά σας σχέδια κάποιο βιβλίο για ενήλικες;
Το μελάνι μου έχει στάξει και για ενήλικες, κυρίως μυθιστορήματα. Τα χειρόγραφα έχουν χτυπήσει την πόρτα εκδοτικών οίκων. Προσδοκώ στις θετικές τους απαντήσεις.
–Ως παιδί δεν τα πήγαινε καλά με τα παραμύθια. «Απεναντίας, λάτρεψα τα μυθιστορήματα της Πηνελόπης Δέλτα. Στην εφηβεία ήρθαν οι μέλισσες με τα κείμενα του Λουντέμη και του Καζαντζάκη» εξηγεί.
-Ομορφες αναμνήσεις από τη γενέτειρά της την Παραλία Πλατάνου: «Μια αγκαλιά παιδιά στο μονοθέσιο σχολείο, ατέλειωτο παιχνίδι στις αλάνες με φόντο τον Νηρέα Κορινθιακό κι ένα μαΐστρο πρίμα στις πνευματικές μου ανησυχίες».
–Τι μπορεί να της φτιάξει και τι να της χαλάσει τη διάθεση;
«Το ουράνιο τόξο μού υπενθυμίζει ότι δεν αξίζει να είμαι λυπημένη. Η διάθεσή μου χαλάει όταν αδυνατώ να αντιμετωπίσω τη μικρότητα των ανθρώπων» απαντά.
–Αν ήταν η καλή νεράιδα του παραμυθιού, τι θα άλλαζε γύρω της;
«Τον εαυτό μου. Εάν δεν γίνει η μεγάλη αλλαγή μέσα μας, πώς θα αλλάξουμε τον κόσμο γύρω μας;».
–Το βιβλίο της «Με το μελάνι της σουπιάς» τιμήθηκε από τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά το 2007 με το βραβείο «Ελεύθερου μυθιστορήματος για παιδιά του δημοτικού».
ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ, Η ΓΕΡΑΚΙΝΑ ΚΑΙ Ο ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΝΕΡΕΝΙΟΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΟΚΚΙΝΗ ΚΛΩΣΤΗ ΔΕΜΕΝΗ, 2012, ΣΕΛ. ΤΙΜΗ 7 ΕΥΡΩ
ΜΕ ΤΟ ΜΕΛΑΝΙ ΤΗΣ ΣΟΥΠΙΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΛΙΒΑΝΗ, 2010, ΣΕΛ. 101, ΤΙΜΗ 14,13 ΕΥΡΩ
-ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΗ ΓΕΛΑΝΔΙΑ (2009)
-ΤΟ ΑΤΥΧΗΜΑ ΤΟΥ ΑΪ ΒΑΣΙΛΗ (2005)
-Η ΚΟΡΗ ΤΩΝ ΑΙΓΩΝ (2002)
-ΜΙΑ ΚΑΛΤΣΑ ΠΟΥ ΤΗ ΛΕΓΑΝ ΕΥΡΥΔΙΚΗ (1999)
