Άμεση ανάγκη επανελλήνισης

Ο Οκτώβρης έχει σημαντικές επετείους για να θυμόμαστε εμείς οι έλληνες.

Το μεσημέρι της 24ης Οκτωβρίου του 1963 έφθασε στην Αθήνα η χαρμόσυνη είδηση της απονομής του Νόμπελ Λογοτεχνίας στον ποιητή Γιώργο Σεφέρη. Ήταν η πρώτη φορά που ένας Έλληνας τιμάται με Νόμπελ. Αμέσως μετά, ο ποιητής δήλωσε τα ακόλουθα:
«Διαλέγοντας έναν Έλληνα ποιητή για το βραβείο Νομπέλ, νομίζω πως η Σουηδική Ακαδημία θέλησε να εκδηλώσει την αλληλεγγύη της με τη ζωντανή πνευματική Ελλάδα. Εννοώ: αυτή την Ελλάδα για την οποία τόσες γενεές αγωνίστηκαν, προσπαθώντας να κρατήσουν ό,τι ζωντανό από τη μακριά παράδοση της. Νομίζω, ακόμη, ότι η Σουηδική Ακαδημία θέλησε να δείξει πως η σημερινή ανθρωπότητα χρειάζεται και την ποίηση – κάθε λαού – και το ελληνικό πνεύμα.»
15 χρόνια μετά την τιμητική διάκριση στο Γιώργο Σεφέρη ο Οδυσσέας Ελύτης έκλεινε το λόγο του στην Ακαδημία της Στοκχόλμης όταν του απονεμήθηκε το Νόμπελ Λογοτεχνίας στις 18 Οκτωβρίου του 1979 «για την ποίηση του που με φόντο την Ελληνική παράδοση, με αισθηματοποιημένη δύναμη και πνευματική οξύνοια ζωντανεύει τον αγώνα του σύγχρονου ανθρώπου για ελευθερία και δημιουργία» λέγοντας :

“Δεν αρκεί να ονειροπολούμε με τους στίχους. Είναι λίγο. Δεν αρκεί να πολιτικολογούμε. Είναι πολύ.
Κατά βάθος ο υλικός κόσμος είναι απλώς ένας σωρός από υλικά. Θα εξαρτηθεί από το αν είμαστε καλοί ή κακοί αρχιτέκτονες το τελικό αποτέλεσμα. Ο Παράδεισος ή η Κόλαση που θα χτίσουμε. Εάν η ποίηση παρέχει μια διαβεβαίωση και δη στους καιρούς τους durftiger είναι ακριβώς αυτή: ότι η μοίρα μας παρ’ όλ’ αυτά βρίσκεται στα χέρια μας.”

Σήμερα τα λόγια και των δύο από τους μεγαλύτερους μας ποιητές της σύγχρονης Ελλάδας έχουν μεγαλύτερο βάρος από ποτέ. Και πάντα το “Αξιον  Εστί” θα είναι πρώτο, μα εντελώς πρώτο στην καρδιά μας είτε σαν στίχος είτε σαν μουσική: “Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ…”
Στη σημερινή Ελλάδα των Μνημονίων και της υπογεννητικότητας τα παιδιά μας προετοιμάζονται να μεταναστεύσουν στο εξωτερικό. Η ιδιότυπη γενοκτονία του λαού μας συνεχίζεται και οι ποιητές μας δεν μιλούν. Δεν υπάρχουν; Δεν παρεμβαίνουν; Δεν καταλαβαίνουν; Ποιος ξέρει;
Αυτό που είναι σημαντικό να καταλάβουμε όλοι είναι πως θα επιβιώσουμε σαν λαός όσο μιλάμε τη γλώσσα μας. Για να μιλάμε όμως τη γλώσσα μας οφείλουμε να διατηρήσουμε ζωντανή την Παιδεία μας την ελληνική. Αυτή την ελληνική γλώσσα που ακόμα και τα παιδάκια της πρώτης δημοτικού αμέσως καταλαβαίνουν και διαβάζουν αρχαίες επιγραφές.
Δεν θα μας σώσουν τα ευρήματα καμιάς Αμφίπολης αν ξεχάσουμε να μιλάμε και να γράφουμε τη γλώσσα μας. Αν καταστρέψουμε τη μοναδική εθνική μας κληρονομιά που μας συνδέει με τους αιώνες, τα κύματα και τη θάλασσά μας.

«Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική.
το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου…
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου…
Εκεί σπάροι και πέρκες
ανεμόδαρτα ρήματα
ρεύματα πράσινα μες στα γαλάζια
όσα είδα στα σπλάχνα μου ν’ ανάβουνε
σφουγγάρια, μέδουσες
με τα πρώτα λόγια των Σειρήνων
όστρακα ρόδινα με τα πρώτα μαύρα ρίγη…
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα μαύρα ρίγη…»
Κι οι λωτοφάγοι και οι κύκλωπες εδώ είναι και θα  ερχόταν αναπόφευκτα κι η στιγμή  που ως λαός και ως έθνος ανάδελφον…
θα διαπιστώναμε την πολυποίκιλη πενία, κυρίως την ηθική και πνευματική, στην οποία οδηγηθήκαμε.

Εικόνα οξύμωρη η  σημερινή για έναν λαό που έχει αναδείξει το πνεύμα στην κορυφή της Δημιουργίας. Για έναν λαό που η σκέψη του στάθηκε ο θεμέλιος λίθος της δυτικής σκέψης και των αιώνιων και διαχρονικών αρχών. Σήμερα, μια που “πήραμε τη ζωή μας λάθος” πρέπει να αναβαπτιστούμε στις κελαρυτές, αιώνιες και διαχρονικές βρύσες που μας θυμίζουν ποιοι είμαστε.
Κι επιτέλους από αυτή την Ευρώπη που εμείς την ονομάσαμε έτσι ως έχουσα ευρύτερο οπτικό πεδίο (εὐρύς(πλατύς) και ὢψ,   ὠπ-,  ὀπτ- με σημασία μάτι, οφθαλμός) περιμένουμε να άρει από τις πλάτες αυτού του λαού το επαχθές χρέος και την τιμωρία που μας επέβαλε. Ζητάμε από αυτή να σεβαστεί τις ρίζες της.
Κι όπως είπε κι ο Ελύτης :
«Κάποτε θα ερχόταν η στιγμή για την Ευρώπη να συνειδητοποιήσει τις ρίζες της αφού δεν μπορεί να υπάρξει σαν αυτόνομη μονάδα χωρίς κάποιο θεωρητικό υπόβαθρο, αλλά και για την Ελλάδα η στιγμή να αποφασίσει αν θα μείνει απομονωμένη στις δικές της αξίες ή θα ενταχθεί σ´ ένα ευρύτερο σύνολο με οφέλη πρακτικής φύσεως αναμφισβήτητα, αλλά και με τον κίνδυνο να αλλοιωθεί η φυσιογνωμία της. Από αυτή την άποψη ομολογώ ότι είμαι απομονωτικός. Μια ζωήν ολόκληρη αγωνίστηκα γι αυτό που λέμε “Ελληνικότητα” και που δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένας τρόπος να βλέπεις και αισθάνεσαι τα πράγματα είτε στην κλίμακα τη μεγάλη είτε στην ταπεινή. Θέλω να πω είτε σ´ ένα Παρθενώνα είτε σ´ ένα λυχνάρι. Το παν είναι η ευγένεια, η ποιότητα, σε αντίθεση με το μέγεθος και την ποσότητα που χαρακτηρίζουν τη Δύση. Γιατί εκεί βρίσκεται η διαφορά.»
Αν όχι τώρα πότε θα συνειδητοποιήσουμε την άμεση ανάγκη επανελλήνισης της Παιδείας και του Πολιτισμού μας; Πότε θα κατανοήσουμε πως εμείς οφείλουμε να προσανατολίσουμε τους Ευρωπαίους;

*Δάσκαλος,M.Ed-Νομικός